Soms lijkt dankbaarheid iets voor als alles goed gaat.
Maar juist wanneer het leven wringt, als dingen anders lopen dan je had gehoopt, toont ze haar ware kracht. Dankbaarheid is dan geen beleefd gebaar meer, maar een innerlijke keuze — een manier van kijken die helend werkt.
Eeuwen geleden dacht een groep denkers in het oude Griekenland en Rome daar al diep over na. Ze werden de Stoïcijnen genoemd — filosofen zoals Seneca, Epictetus en Marcus Aurelius. Ze geloofden dat echte vrijheid niet komt van wat er om je heen gebeurt, maar van hoe je ermee omgaat. Hun gedachten zijn verrassend actueel: ze helpen ons om kalm te blijven in een wereld vol onrust, en om betekenis te vinden, juist in het ongemak.
De Stoïcijnen zagen dankbaarheid niet alleen als een deugd, maar ook als een medicijn — een oefening voor je mentale gezondheid. “Overtuig jezelf ervan dat alles een geschenk van de goden is,” schreef Marcus Aurelius, “dat dingen goed zijn en altijd goed zullen zijn.”
Ze bedoelden daarmee niet dat je af en toe even dankbaar moet zijn, met kerst of op een zonnige zaterdag. Nee, ze bedoelden dat je het elke dag mag oefenen.
Natuurlijk is het makkelijk om dankbaar te zijn voor wat goed gaat — onze familie, onze gezondheid, het eten op tafel. Maar het Stoïcijnse denken daagt ons uit om verder te kijken: om dankbaarheid te vinden in het ongemakkelijke, het onzekere, zelfs het pijnlijke.
Ik merk dat zelf ook nu ik al weer even met een gebroken voet thuiszit.
Het is eerlijk gezegd best saai. Mijn wereld is tijdelijk klein geworden — geen wandelingen, geen atelierbezoeken, geen spreekbeurten, geen snelheid. En toch… juist in die stilstand merk ik hoe ik kan kiezen waar ik mijn aandacht op richt.
Ik kan me vervelen of balen, maar ik kan ook zien wat er wél is: vrienden die langskomen, familie die helpt, mensen die belangstelling tonen. Kleine gebaren die groot blijken, als je stilzit en beter leert kijken.
En terwijl ik daar zo over nadenk, besef ik dat dit ook iets zegt over de tijd waarin we leven.
Vandaag mogen we weer naar de stembus. Een voorrecht, in een open democratie.
Toch lijkt het soms alsof dankbaarheid in onze samenleving schaars is geworden. Er is veel boosheid, veel wantrouwen, veel “zij tegen wij”. Alsof we vooral kijken naar wat ontbreekt, in plaats van naar wat er wél is.
Misschien is dat precies waar we iets kunnen leren van die oude denkers:
dat we niet altijd invloed hebben op de wereld om ons heen, maar wél op de manier waarop we erin staan.
Dankbaarheid is dan geen naïef wegkijken, maar een bewuste keuze om niet bitter te worden — om hoop te blijven zien, ook te midden van verdeeldheid.
Dankbaarheid is niet alleen voor de momenten dat het leven mooi glanst, maar juist voor de momenten dat het schaaft en schuurt.
De zeurende pijn in je been? Dank je wel — het herinnert je eraan om het rustig aan te doen.
Die lastige cliënt? Dank je wel — je leert om je grenzen beter te bewaken.
De storm die schade aanrichtte? Dank je wel — hij onthulde een dieper probleem dat je nu kunt oplossen.
De fout die je maakte? Dank je wel — een zachte herinnering om voorzichtiger te zijn.
Epictetus zei ooit dat elke situatie twee handvatten heeft: één van wrok, en één van dankbaarheid.
Aan welk handvat kies jij je vast te houden?
Als we leren om dankbaarheid te zien als een manier van kijken, verandert ons hele perspectief. Wat eerst een obstakel leek, kan ineens een les blijken te zijn. Wat pijn deed, blijkt ons zachter te hebben gemaakt. Wat we verloren, bleek ruimte te scheppen voor iets nieuws.
Dus vandaag — of je nu in het stemhokje staat, een weekend viert met vrienden, of gewoon thuis bent met een kop koffie — neem even de tijd om stil te staan bij wat er wél is.
En als het leven daarna weer zijn gewone ritme hervat, beloof dan om dankbaarheid bij je te dragen. Niet alleen voor de gemakkelijke of vreugdevolle momenten, maar voor álles. Elke dag opnieuw.
Dankjewel dat jij dit leest, en zo deel bent van mijn reis en mijn verhaal.
Geef een reactie